Không dung nạp được sữa
Bất dung nạp là do hệ tiêu hóa của bạn không ưng chất nào đó có trong thực phẩm, không chịu tiêu hóa chúng, rồi gây khó chịu, đau bụng, tiêu chảy… Trong sữa có nhiều đường lactose. Trong ruột của bạn lại thiếu, tôi nói thiếu chứ không phải là không có, một loại men chuyên tiêu hóa đường lactose, có tên gọi là men lactase.
Thiếu men tiêu hóa lactase thì vi khuẩn trong ruột sẽ làm thay, bằng cách lên men đường lactose. Phản ứng sinh khí gây đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy.
Hồi nhỏ chúng ta uống sữa được là do ruột có nhiều men lactase, nhưng men lactase giảm dần theo tuổi tác, nên đa số người lớn thường không chịu được sữa, uống vào là bị tiêu chảy. Nhưng chịu được (sữa) hay không chịu được, chịu được ít hay chịu được nhiều cũng tùy người là do ruột của họ còn nhiều hay ít men lactase. ( Phải chăng cơ chế chống người lớn ăn vụng sữa của trẻ nhỏ)
Còn riêng với sữa chua, trong quá trình lên men sữa để làm sữa chua, đường lactose đã bị chặt làm hai, rồi lên men thành acid lactic, nên gần như ai cũng có thể ăn sữa chua vô tư.
Với những chất cơ thể không dung nạp, hoặc bị đột ngột phản ứng yêu có thể dung nạp từ từ cho cơ thể quen dần
Nhiều người còn bất dung nạp với nhiều loại thực phẩm khác chứ không chỉ có sữa, chẳng hạn các amin trong pho mát, chất caffeine có trong cà phê, trà, chocolate... Có người còn bất dung nạp với salicylates, chất này lại có nhiều trong trái cây họ chanh, như cam,quýt, chanh, quất…
Nhưng bất dung nạp thứ nào đó thì có thể nói chuyện phải quấy với cơ thể được, nghĩa là kiên nhẫn từ từ, ăn chút một, rồi tăng dần.
Sữa là nguồn protein, vitamin, khoáng chất, nhất là calci. Kiêng kỹ quá cũng uổng. Có thể uống sữa một chút, và uống thành nhiều lần trong ngày.
Dị ứng thực phẩm- sữa, hải sản.
Dị ứng thực phẩm là do hệ miễn nhiễm của cơ thể phản ứng với một loại protein nào đó có trong thực phẩm.
Bất cứ protein nào xâm nhập vào cơ thể (do ăn uống, hít thở, chích,…) cũng đều bị hệ miễn nhiễm chặn lại. Nếu là protein hiền thì nó cho qua, còn protein dữ thì bị vô hiệu hóa.
Nhưng đôi khi hệ miễn nhiễm làm ăn loạng quạng, gặp protein hiền lành cũng "bụp" luôn. Lần đầu gặp mặt, hệ miễn nhiễm cho qua, nhưng điểm mặt protein bằng cách tạo ra kháng thể chạy lòng vòng trong máu.
Vì thế ăn lần đầu thực phẩm đó thì không sao cả. Nhưng lần sau, protein đó vừa chui vào là kháng thể nhận ra ngay và kích thích cơ thể phóng thích ra histamin và nhiều thứ khác gây ra viêm và những triệu chứng khó chịu như nổi mề đay, mẩn đỏ, khó thở,…
Nếu bạn bị dị ứng với sữa, thì có nghĩa là hệ miễn nhiễm của bạn không ưa một loại protein nào đó của sữa, nên nó tẩy chay ngay lập tức. Ăn uống ít hay nhiều sữa đều bị phản ứng ngay.
Ngộ độc thực phẩm khác với dị ứng
Bạn bị ngộ độc histamin có trong hải sản.
Thực ra hải sản tươi không có histamin. Nhưng sau đánh bắt, thì một loại acid amin trong hải sản có tên là histidine sẽ từ từ bị chuyển hóa thành histamin dưới tác động của enzyme do vi khuẩn sinh ra.
Do đó, nếu hải sản, nhất là các loại cá ngừ, cá thu, cua ghẹ,… không được bảo quản tốt, histamin sẽ phát sinh ra nhiều thì bị ngộ độc. Gọi là ngộ độc là vì ăn thực phẩm chứa nhiều histamin. Người dù không bị dị ứng với hải sản, nhưng ăn vào có thể bị ngộ độc histamin, nếu hải sản không được bảo quản tốt.
Ngộ độc histamin thường gây mẩn ngứa, nổi mề đay, buồn nôn, khó thở,…, nhưng đôi khi kèm theo đau bụng tiêu chảy, nhất là hải sản nhiễm cả vi khuẩn gây bệnh.
Còn dị ứng là do ăn cá thu, cá ngừ, cua ghẹ…, thì protein trong mấy thứ này kích thích hệ miễn dịch cơ thể tạo ra histamin.
Nguồn gốc phát sinh histamin do ngộ độc và dị ứng khác nhau. Ngộ độc là do hải sản có histamin. Còn dị ứng là do cơ thể tạo ra histamin vì không ưa hải sản. Tuy nhiên triệu chứng ngộ độc histamin rất giống với dị ứng do hải sản gây ra, rất khó phân biệt. Do đó nhiều người bị ngộ độc histamin, lại tưởng mình bị dị ứng hải sản, nên kiêng cua sò ốc hến,… suốt đời.
Triệu chứng do dị ứng thực phẩm thường xảy ra ở da như bị mẩn đỏ, mề đay, ngứa ngáy… Cũng bao gồm cả đường ruột, đau bụng, ói mửa tiêu chảy, và khó thở… Nhiều triệu chứng có thể xảy ra cùng lúc, trường hợp nghiêm trọng, dị ứng có thể gây tử vong, nhất là với những người bị suyễn.
Ở nước ngoài, nếu thực phẩm có chứa những thành phần gây dị ứng như đậu phộng, sulfite, gluten…thì phải ghi nhãn cảnh báo, để người nào bị dị ứng với thành phần đó, biết mà tránh đi. Luật ghi nhãn cảnh báo dị ứng được áp dụng rất nghiêm ngặt. Tôi đọc thường xuyên bản tin của FDA (Mỹ), thấy tuần nào cũng ít nhất vài nhãn hiệu sản phẩm bị buộc thu hồi vì không ghi nhãn cảnh báo chất gây dị ứng có trong sản phẩm.
Không có thuốc chuyên trị và cũng chẳng có cách nào hóa giải lời nguyền cả, tức là không thể có trường hợp một người từ dị ứng với đậu phộng rồi trở thành ăn đậu phộng vô tư được. Chỉ có thuốc làm giảm triệu chứng mà thôi.
Tốt nhất là tránh ăn thực phẩm mà mình bị dị ứng. Nếu triệu chứng nặng (khó thở, tụt huyết áp, mạch nhanh…) thì nên đi bệnh viện ngay.
Triệu chứng do dị ứng và bất dung nạp khá giống nhau, nên rất khó phân biệt. Để biết bị dị ứng hay bất dung nạp với thực phẩm nào đó chỉ có nước đến gặp bác sĩ.
Với dị ứng có thể test trên da, hay thử máu để đo lượng kháng thể, nhưng với bất dung nạp thì phức tạp hơn. Một bữa ăn có nhiều món, làm sao biết được chính xác cơ thể mình không chịu dung nạp món nào. Do đó phải dùng đến phương pháp loại trừ, có khi kéo dài cả vài tháng mới xác định được.
Bất dung nạp một loại thực phẩm nào đó là do hệ tiêu hóa không chịu "tiêu thụ" đồ ăn đó, nhưng có thể tập tành, ăn chút chút được.
Nhưng với dị ứng là do hệ miễn nhiễm phản ứng với protein của thức ăn đó, và phản ứng rất nhanh, dù chỉ ăn một chút thức ăn đó thôi. Trường hợp nặng có thể gây tử vong. Dị ứng không thể chữa trị được, và phải tránh thức ăn đó suốt đời.
